Passende Perspectieven vmbo. Leerroutes taal voor vmbo-bb/kb
Aanbevelingen voor het begeleiden van vmbo-leerlingen naar niveau 2F.
Auteur(s)
Nynke Jansma
Tiddo Ekens
Annette van der Laan
Samenvatting
Aan het einde van het vmbo moeten leerlingen op taalgebied minimaal referentieniveau 2F beheersen. Een groep leerlingen behaalt dit niveau niet. Deze brochure dient als ondersteuning voor scholen bij het bieden van een passend onderwijsaanbod aan leerlingen die moeite hebben om het niveau 2F te behalen.
Aanbevelingen
Op schoolniveau
- Maak plannen voor evaluatie om de taalontwikkeling en het niveau van de leerlingen vast te stellen.
- Betrek collega’s van andere vakken bij de ontwikkeling van taalvaardigheid.
- Maak succesvolle aanpakken en hulpmiddelen rondom leesmotivatie en leescompetentie zichtbaar en toegankelijk voor collega’s (succeservaringen delen).
Op groeps-/klasniveau
- Motiveer door aan te sluiten bij de drie basisbehoeften: relatie, competentie, autonomie.
- Sta stil bij de taal- en leesleerdoelen, ga na waar de leerling ten opzichte van deze leerdoelen staat en hoe de leerling de volgende stap kan zetten.
- Bied lezen over een onderwerp of thema aan in samenhang met andere taaldomeinen, bijvoorbeeld schrijven of gesprekken voeren over het onderwerp of thema.
- Leer leerlingen hoe zij opdrachten moeten aanpakken. Dit kan door middel van modeling: de handeling voordoen en benoemen wat je doet.
- Maak keuzes in het leerstofaanbod en in werkvormen passend bij leerlingen met specifieke behoeften.
- Zorg ervoor dat taalzwakke leerlingen in beeld zijn en ga met hen in gesprek over hun taalontwikkeling.
- Werk met authentieke taalopdrachten die ontleend zijn aan de andere vakken. Bied bijvoorbeeld één keer per maand een studietekst uit een ander vak aan.
- Besteed aandacht aan vaktaal, bijvoorbeeld door leerlingen tijdens de vaklessen de drie belangrijkste vaktaalwoorden te laten kiezen.
- Leer schooltaalwoorden aan door gebruik te maken van de basislijst schooltaalwoorden vmbo.
- Bied minimaal één keer per maand langere informatieve teksten aan uit kranten en tijdschriften.
Literatuurverwijzing
Jansma, N., Ekens, T., Laan, A. van der (2017). Passende Perspectieven vmbo. Leerroutes taal voor vmbo-bb/kb. Enschede: SLO.