Meer lezen, beter in taal - vmbo

Brochure over de effecten van lezen op de taalontwikkeling van vmbo-leerlingen en hoe de school en bibliotheek deze ontwikkeling kunnen stimuleren.

Auteur(s)

Kees Broekhof

Samenvatting

Wie meer leest, wordt ook beter in taal. Veel vmbo’ers lezen niet graag en/of zijn er niet goed in. Vmbo-scholen staan dan ook voor de uitdaging om leerlingen meer te laten lezen en zo de taalontwikkeling te stimuleren. In deze brochure beschrijft Kees Broekhof hoe vrij lezen op school en vrijetijdslezen thuis bijdragen aan de taalontwikkeling van vmbo-leerlingen en wordt het belang van een goede samenwerking tussen de school en de bibliotheek benadrukt.

Aanbevelingen

Op schoolniveau

  • Maak een doelgericht taalbeleidsplan. Neem hierin samenwerking tussen school en bibliotheek op, evenals verbetering van leesvaardigheid en het stimuleren van vrij lezen en vrijetijdslezen.
  • Zorg dat er een mediatheek op school is waar leerlingen eenvoudig boeken kunnen lenen.
  • Vraag de mediatheek/bibliotheek resultaten bij te houden over het leen- en leesgedrag van de leerlingen.
  • Zorg op schoolniveau voor een mediathecaris die nauw samenwerkt met docenten, deelneemt aan teamoverleg en bijscholing geeft aan docenten.
  • Werk als vmbo-school intensief samen met de bibliotheek.

Op groeps-/klasniveau

  • Maak aan de leerlingen duidelijk waarom lezen belangrijk voor hen is.
  • Bied leerlingen keuzes uit verschillende soorten teksten en creëer ruimte in het lesprogramma voor zelfstandig en vrij lezen.
  • Zorg voor de juiste condities om diep te kunnen lezen, zoals prettige leesplekken, duidelijke markering van de leestijd en voldoende boekenaanbod.
  • Organiseer boekgesprekken.
  • Laat leerlingen zelf kiezen wat ze willen lezen en eis niet dat ze een boek uitlezen.
  • Breng leerlingen in aanraking met boeken die net iets boven hun niveau liggen.
  • Toon authentieke interesse in de leesvoorkeuren en het leesgedrag van leerlingen.
  • Lees voor. Op die manier maken leerlingen kennis met nieuwe schrijvers en onderwerpen.
  • Geef leerlingen opbouwende feedback na het lezen van teksten.
  • Houd als docent de leesontwikkeling van leerlingen bij.
  • Help boekmijders door het inzetten van een individuele aanpak.
  • Besteed als zaakvakdocent expliciet aandacht aan woorden en leesstrategieën om het begrip van de lesstof te bevorderen.  
  • Zorg op klasniveau voor een mediathecaris die, in overleg met docenten, lesonderdelen verzorgt zowel klassikaal als in groepjes/individueel.

Literatuurverwijzing

Broekhof, K. (2021). Meer lezen, beter in taal – VMBO. Effecten van lezen op taalontwikkeling. Amsterdam: Stichting Lezen