Maar als je erover nadenkt…Een jaar literatuuronderwijs in groepen 7 en 8 van de basisschool

Praktijkontwikkelingsonderzoek naar de ontwikkeling van literaire competentie en het houden van literaire gesprekken.

Auteur(s)

Gertrud Cornelissen

Samenvatting

Literaire competentie is het kunnen communiceren met en over literatuur. Cornelissen beschrijft vier dimensies van literaire competentie waarin leerlingen zich ontwikkelen. De eerste dimensie is beleving: het kunnen uiten van emoties naar aanleiding van een tekst. De tweede dimensie interpretatie houdt in dat je fragmenten uit de tekst of met de eigen wereld met elkaar kunt verbinden. De derde dimensie is beoordeling: het in eigen woorden kunt aangeven of je een boek wel of niet waardeert. De vierde dimensie narratief begrip gaat over het besef dat je te maken hebt met een door een auteur geconstrueerd verhaal.

Aanbevelingen

Op schoolniveau

  • Maak in het lesrooster tijd voor het voeren van literaire gesprekken en besteedt aandacht aan de verschillende dimensies van literaire competentie (belevend lezen, interpreterend lezen, beoordelend lezen en lezen met narratief begrip). 
  • Maak de ontwikkeling van literaire competentie van leerlingen zichtbaar.
  • Zorg voor een uitgebreide boekencollectie waarin er boeken zijn die door alle leerlingen tegelijkertijd gelezen kunnen worden.
  • Richt een leesclub met docenten op waar boeken, die door leerlingen gelezen gaan worden, worden voorbesproken.

Op groeps-/klasniveau

  • Lees als docent zelf het boek waar je een literair gesprek over wilt voeren en bespreek met leerlingen het gehele boek.
  • Laat leerlingen het boek mee naar huis nemen om ze daar fragmenten uit het boek te laten lezen.
  • Leer leerlingen alternatieven aan voor het gebruiken van het woord leuk in het geven van beoordelingen over het boek.
  • Kies boeken die dicht bij de belevingswereld van leerlingen liggen en uitdagend zijn.
  • Gebruik verfilmde boeken om de dimensie beoordeling te ontwikkelen.

Literatuurverwijzing

Cornelissen, G. (2016). Maar als je erover nadenkt… Een jaar literatuuronderwijs in groepen 7 en 8 van de basisschool. Delft: Eburon.