Enkele blogs over lezen in het vmbo van de leerkring geletterdheid en schoolsucces
De essentie van lezen, basisprincipes voor goed leesonderwijs, vrij lezen en het scaffolden van moeilijke teksten.
Auteur(s)
Samenvatting
Door te lezen wordt de ontwikkeling van ervaringen, taal en leesvaardigheid van leerlingen gestimuleerd. Daarnaast leren leerlingen zichzelf en anderen er beter door kennen. Dit heeft invloed op hun functioneren in de maatschappij. Lezen met begrip is dan ook een belangrijke vaardigheid.
Aanbevelingen
Op schoolniveau
- Ga voor het kiezen van boeken voor kwaliteit: rijke boeken van gerenommeerde uitgevers.
- Schaf voor het vrij lezen zeven boeken per leerling aan.
- Laat leerlingen meebeslissen over het leesaanbod en de vormgeving van leessessies.
- Zorg dat er op school dagelijks een vast moment voor vrij lezen is. Mocht het dagelijks niet lukken streef dan naar minimaal drie keer.
- Geef het begrijpend leesonderwijs contextgericht vorm. Bijvoorbeeld door het gebruik van uitdagende thema’s en meerdere teksten (overeenkomstig of tegenstrijdig) daarbij.
Op klas-/groepsniveau
- Kies voor voorleesboeken die leerlingen aanspreken.
- Geef leerlingen iedere les de kans om te lezen. Hierdoor leren leerlingen moeilijkere woorden en zinnen.
- Werk met rijke teksten, niet in taalgebruik versimpelde teksten
- Adviseer boeken die bij de leesvoorkeuren van leerlingen passen. Ga daarom na wat hun interesses zijn.
- Lees als leerlingen vrij lezen zelf ook een boek of tijdschrift. Zo zien leerlingen dat jij ook leest.
- Houd zelf regelmatig korte boekpresentaties waarbij je kort iets vertelt en een stukje voorleest. Laat leerlingen dit ook doen maar zorg ervoor dat het geen lange boekbespreking wordt.
- Laat leerlingen bijhouden wat ze lezen.
- Zorg ervoor dat elke leerling genoeg boeken op tafel heeft tijdens het vrij lezen en dat er niet gelopen wordt.
- Bied leerlingen die minder gemotiveerd zijn voor lezen luisterboeken aan.
- Stuur in de begrijpend leeslessen aan op actief denken door bijvoorbeeld iedere les ruimte te geven om in open dialoog te gaan.
- Gebruik scaffolding (ondersteuning) om leerlingen te ondersteunen bij het lezen. Dat wil zeggen: het tijdelijk geven van ondersteuning en dit afbouwen zodra het niet meer nodig is. Scaffolding leidt tot meer lees- en taalontwikkeling dan het aanbieden van makkelijke korte teksten.
- Laat zwakke lezers vaker lezen en begeleid hen daarbij (scaffolding).
Literatuurverwijzing
Smits, A. & Koeven, E. van (2015). Vrij lezen in het po, sbo, pro, vo en mbo. Zwolle: Windesheim lectoraten Onderwijsinnovatie en ICT/Pedagogische kwaliteit.
Smits, A. & Koeven, E. van (2016). De essentie van lezen in een formule: DV x ETB x LMH x TK x AD. Zwolle: Windesheim lectoraten Onderwijsinnovatie en ICT/Pedagogische kwaliteit.
Smits, A. & Koeven, E. van (2018). Vijf basisprincipes voor goed leesonderwijs. Zwolle: Windesheim lectoraten Onderwijsinnovatie en ICT/Pedagogische kwaliteit.
Smits, A. & Koeven, E. van (2018). Moeilijke teksten scaffolden met ICT. Zwolle: Windesheim lectoraten Onderwijsinnovatie en ICT/Pedagogische kwaliteit.